उत्तरमध्यमा प्रथम एवं द्वितीय वर्ष

उत्तरप्रदेश माध्यमिक संस्कृत शिक्षा परिषद् लखनऊ के पाठ्यक्रम 2019-20 के अनुसार-


उत्तरमध्यमा प्रथम खण्ड (मानविकी वर्ग)

प्रथम प्रश्नपत्र- अनिवार्यसंस्कृतम्
                    1. किरातार्जुनीयम् (प्रथम सर्ग)
                    2. रचनानुवादकौमुदी (31 से 45 अभ्यास)
            संस्कृतानुवादः,शब्दरूपाणि,धातुरूपाणि, पत्रलेखनम्
                    3. शब्दालंकाराः भेदोपभेद सहिताः (लक्षणोदाहरणज्ञानम्)
                    4. गुप्ताशुद्धि प्रदर्शनम्


नन्यव्याकरणम्


द्वितीयपत्रम्-


क) सिद्धान्तकौमुदी (अपत्याधिकार, शेषिक, मत्वर्थीय स्वार्षिक निरुक्त) पूर्णांका:-10


तृतीयपत्रम्- पूर्णांका:-10


क) सिद्धान्तकौमुदी (भ्वादिगणादिप्रकरणम्)


साहित्यम् द्वितीयपत्रम्-पूर्णांका:-10


क) दशकुमारचरितम् (पूर्वपीठिका)


ख) रघुवंशमहाकाव्यम् (13-14 सगों)


तृतीयपत्रम्-


क) तर्कसंग्रहः (न्यायबोधिनी टीका) प्रत्यक्षखण्डः पूर्णाका:-100





उत्तरमध्यमा प्रथमखण्डः
प्रश्नपत्रम् - अनिवार्यसंस्कृतम् पूर्णाङ्कः
क) किरातार्जुनीयम् (प्रथम: सर्गः): 20
ख) रचनानुवाकपाठः (31-45 अभ्यायाः): 25
ग) संस्कृतव्याकरणम्: शब्दरूपाणि, धातुरूपाणि, प्रत्ययानाम्। -
घ) शब्दकोशाध्ययनम्: भेदपरिचयसहितम् (लक्षणैः सह उदाहरणानि)। 10
ङ) गृहमाध्ययनपाठ्यांशः:
आदिः – विश्वगुणादर्शनं श्लोकाः।
गृहमाध्ययनभागानि (१–१०० पृष्ठान्तम्)।
15
च) मध्यमस्तरिकव्याकरणम् (कारक-समासप्रकरणम्):
अथवा
लघुसिद्धान्तकौमुदी (अष्टाध्यायीकारकप्रकरणं यावत्)।
(व्याकरणोच्चारणाणां कृते अनिवार्यम् व्याकरणच्छात्राणां कृते वैकल्पिकम्)।
30
छ) न्यायसूत्रस्य अध्ययनम् (प्रथमखण्डः):
अथवा
न्यायसूत्रम् (प्रथमाध्यायस्य प्रथमः अधिकरणम्)।
-
१४. इतिहास, पुराण एवं संस्कृति
क)
१) पौराणिक इतिहास: अठारह पुराण परिचय तथा पुराणों के रचयिता।

२) पौराणिक कथाएँ एवं प्रमुख व्यक्तित्व:
१. व्यासचरित्र, २. ध्रुवचरित्र, ३. प्रह्लाद चरित्र, ४. ययातिचरित्र,
५. बेन तथा ऋषु का आख्यान, ६. सगरोपाख्यान, ७. गंगावतरण, ८. हरिश्चन्द्राख्यान,
९. पुरुरवा-उर्वशी आख्यान, १०. ययातिः और देवयानी, ११. नल-दमयंती की कथा,
१२. स्यमन्तक मणि की कथा, १३. कालियादाहकथा, १४. कपोतोपाख्यान,
१५. वाणासुर की कथा, १६. निमिचरित्र, १७. मनु की कथा।
ख)
प्रमुख आचार्य एवं चरित्र:
१. बाल्मीकिः, २. व्यासः, ३. शुकः, ४. शौनकः, ५. वसिष्ठः, ६. विश्वामित्रः,
७. पराशरः, ८. भारद्वाजः, ९. गन्धर्वदेवः, १०. शिवः, ११. नन्दी, १२. अनसुइया,
१३. अगस्त्यः, १४. यमः, १५. अहल्याः, १६. शबरी, १७. द्रौपदी, १८. सत्यभामा,
१९. उषा, २०. कुमुदा।
१५. पौराहित्यम्
क) विषय विवरण
क) गृह्यसूत्रविहितकर्माणि।
ख) विवाहसंस्कारविधिः।
ग) गर्भाधानसंस्कारविधिः।
घ) पुंसवन-सीमन्तोन्नयनसंस्कारविधिः।
ङ) जातकर्म-नामकरणसंस्कारविधिः।

एक टिप्पणी भेजें

3 टिप्पणियाँ

  1. उत्तर मध्यमा प्रथम वर्ष का मॉडल पेपर चाहिए

    जवाब देंहटाएं
  2. उत्तर मध्यमा प्रथम वर्ष का मॉडल पेपर चाहिए
    बहुत कृपा होगी

    जवाब देंहटाएं
  3. उत्तर मध्यमा द्वितीय वर्ष नव्य व्याकरण का
    पाठ्यक्रम मिल जाता तो बहुत बड़ी कृपा होती

    जवाब देंहटाएं
एक टिप्पणी भेजें